چرم، واژه‌ای آشنا و پرطرفدار که این روزها با محصولات خود توانسته نظر مشتریان زیادی را جلب کند. این واژه آشنا و دوست‌داشتنی که به دو صورت طبیعی و مصنوعی از آن بهره می‌برند دارای قدمت طولانی بوده که در ادامه قصد داریم شما را با آن بیشتر آشنا کنیم.

تاریخچه چرم در دوران قبل از میلاد:

دوران قبل از میلاد مسیح شامل دوره‌ها و عصرهای مختلفی است که در هر کدام چرم دستخوش تغییراتی هر چند کوچک شده است.

دوره‌هایی که چرم دچار تغییرات مهمی شده است عبارتند از عصرسنگ، عصربرنز، عصرآهن، مصر باستان و روم باستان که در ادامه شما را بیشتر با آن آشنا می‌کنیم.

عصر سنگ:

عصر سنگ یکی از طولانی‌ترین دوره‌های تاریخ بشر بوده است که در آن نشانه‌هایی از ابزارهای چرمی در حدود 5000 سال قبل از میلاد مسیح وجود دارد. در عصر سنگ از چرم، بیشتر در موارد کفش و لباس استفاده شده است.

عصر برنز:

این عصر آغازگر تجارت است. یعنی گروهی با دانش و ابزارهای در دسترس کالایی را تولید کرده و با گروه دیگری که دارای منابع و دانش ساخت کالا یا ابزار دیگری بودند، تجارت می‌کردند. در پی افزایش تجارت، تولید و تبدیل پوست به چرم نیز افزایش پیدا کرده و همین امر منجر به تولید محصولات بیشتری از چرم نظیر کفش، کلاه، کمربند، محافظ بازو، سپر و پناهگاه شد.

عصر آهن:

با افزایش جمعیت در این عصر، کشاورزی نیز پیشرفت کرده و تهیه غذا برای انسان‌ها کمی آسان‌تر شد. به دنباله افزایش جمعیت، نیازهای اساسی هم افزایش یافت و باتوجه به اینکه چرم جزوی از نیازهای اساسی بود، تولید کفش چرمی و علاوه بر آن لباس و چکمه‌های چرمی نیز افزایش یافت. از کالاهای لوکس این دوره می‌توان به جواهرات چرمی اشاره کرد. شایان به ذکر است که رنگ‌آمیزی چرم از عصرآهن آغاز شده است.

مصر باستان:

با اینکه مصر دارای هوای گرمی بوده و مردمان آن بیشتر از لباس‌های سبک استفاده می‌کردند؛ باز هم چرم برای آن‌ها یک کالای باارزش محسوب می‌شده و از آن برای پاپوش یا ابزاری برای ساخت و تزئین ارابه خدایان، لوازم جنگی، زین اسب یا سربند استفاده می‌کردند. همچنین نکته قابل ذکر این است که در مصر تنها فراعنه حق استفاده از چرم را داشته‌اند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید نقطه آغاز دباغی پوست، نقاشی و نوشتن روی چرم(استفاده از چرم به عنوان کاغذ) کشور مصر بوده است. همچنین اولین کارخانه چرم‌سازی در تاریخ، در مصر پدید آمده است.

روم باستان:

روم از پیچیده‌ترین و پیشرفته‌ترین تمدن‌های تاریخ است و از آنجایی که چرم یک محبوبیت خاصی برای امپراطوری روم داشته و از آن زیاد استفاده می‌کردند، نقش به سزایی در تاریخچه چرم ایفا کرده است. رومی‌ها از چرم علاوه بر پوشاک برای لوازم مختلف زندگی هم استفاده می‌کردند. مهار اسب، زین، چادر و سپر برخی از این وسایلی هستند که رومی‌ها آن‌ها را از چرم می‌ساختند. همچنین شایان به ذکر است که رومی‌ها جز چرم گیاهی، چرم‌های نرم و مرغوبی با استفاده از دباغی زاج(یک ترکیب شیمیایی) تولید می‌کردند.

تاریخچه چرم در ایران:

ایران جزو قدیمی‌ترین تولیدکنندگان چرم در جهان محسوب می‌شود. با توجه به آثار باستانی به جامانده از دوران قبل از میلاد مسیح، می‌توان فهمید که ایرانیان از حدود 1500 سال قبل از میلاد در ایران از پوست برای تهیه لباس و کفش استفاده می‌کردند. همچنین یافته‌های دیگری که از آثار باستانی به دست آمده این است که ایرانیان از حدود 550 سال قبل از میلاد از چرم برای لباس و زره استفاده می‌کردند.

در زبان پارسی قبل از اسلام از واژه‌هایی مانند ادیم، کیمخت، ساغری، تیماج و سختیان استفاده می‌کردند. همچنین ایرانیان، واژه‌های دیگری مانند متحک، انگشتیان، مشک و... را به کار می‌بردند که مرتبط با وسایل و ابزارهای چرم‌ دوزی آن‌ها بوده است. همه‌ این واژه‌ها که در متون پهلوی نیز یافت می‌شود، بیانگر اهمیت چرم در ایران قبل از اسلام است.

ابن یمین در نوشته‌های خود آورده است که ایرانیان از پوست حیواناتی مانند گاومیش، گاو و گوسفند به عنوان کاغذ و برای نوشتن استفاده می‌کردند. بر همین اساس در برخی روایات گفته شده که اوستا را بر روی دوازده هزار قطعه پوست گاو نوشته‌اند.

تجارت چرم در ایران در دوره عباسی پیشرفت چشمگیری داشت. از مهم‌ترین کاربردهای چرم در دوره عباسی می‌توان به ساخته شدن پوستین و قبضه شمشیر، آستر کفش، لباس‌های زمستانی، افسار، رکاب، مشک و جلدهای چرمی برای کتاب‌ها اشاره کرد.

رونق تجارت چرم حتی بعد از حمله مغول‌ها نیز کم نشد و با نگاه به نوشته‌های خواجه رشیدالدین به شهرت تجارت چرم در شهرهای تبریز و شیراز پی می‌بریم.

در دوره قاجار، همدان تبدیل به مرکز مهم تولید یک نوع چرم، معروف به چرم همدانی شد. ایرانیان در همدان، چرم همدانی را از پوست گوسفند می‌ساختند. از جمله کارهای مهمی که امیرکبیر در این دوره کرد، فرستادن چرم به نمایشگاه لندن بود. شایان به ذکر است که شهرهای تبریز و اصفهان در تولید و صادرات چرم نقش مهمی داشته‌اند. همچنین در این دوره صادرات چرم از ایران به روسیه و عثمانی و هند رونق فراوانی داشت. بدین ترتیب اولین کارخانه چرم‌ سازی در ایران در تاریخ 1308 در شهر تبریز تاسیس شد و به دنباله‌ی آن کارخانه‌های دیگری در شهرهای همدان، تهران و اصفهان بنا گردید.

دباغی چرم:

برای اینکه پوست فاسد شدنی حیوانات را به ماده‌ای ماندگار تبدیل کنند، فرایندی را انجام می‌دهند که به آن دباغی می‌گویند و شامل دو نوع است: دباغی گیاهی و دباغی نمک‌های معدنی

• دباغی گیاهی: فرایندی که در آن با استفاده از منابعی مانند پوست درختان، پوست حیوان را به چرمی ماندگار تبدیل می‌کنند. همچنین قابل ذکر است که در این نوع دباغی چرمی ضخیم و سخت تولید می‌شود. دباغی گیاهی توسط مصریان و عبرانیان در حدود 400 سال قبل از میلاد مسیح توسعه یافت.
• 

• دباغی نمک‌های معدنی: معروف ترین آن دباغی کروم است که در قرن 19 با اختراع خودرو و افزایش تقاضا برای کفش‌های نرم و سبک، رونق گرفت. دباغی کروم شامل استفاده از مواد شیمیایی است که فرایند تولید چرم را ساده می‌کند به طوری که بسیاری از مراحل آماده‌سازی موردنیاز دباغی گیاهی حذف می‌شوند و امروزه حدود 80 تا 90 درصد دباغی جهان را شامل می‌شود؛ چرا که با این نوع دباغی چرم‌های نرم و سبک تولید می‌شود.

توجه:

در اخر خوب است بدانید که بعد از فرایند دباغی، چرم‌ها را رنگ می‌کردند.

چرم مصنوعی:

از آنجایی که چرم‌های طبیعی از پوست حیوانات تهیه می‌شد و دارای فرایند طولانی بود، دانشمندان با استفاده از پلاستیک و ترکیبات دیگر موفق به تولید چرم مصنوعی شدند. دانشمندان با تولید این نوع چرم نسبت به چرم طبیعی توانستند هم از حقوق حیوانات حمایت کنند و هم با فرایند ساده‌تر، چرم ارزان‌تر و بیشتری را به مردم ارائه دهند.

نکته:

شاید پیش‌بینی آینده کار راحتی نباشد ولی با توجه به سابقه و قدمت چرم می‌توان به این پی برد که چرم چه از نظر سبک و چه از نظر کاربردی جایگاه ویژه‌ای را در آینده خواهد داشت.

چنانچه قصد خرید از محصولات چرم رجحان دارید می توانید به قسمت محصولات وبسایت مراجعه کنید و سفارش خود را ثبت کنید.