وبلاگ
نحوه نگهداری صحیح از بوت چرم زنانه (راهنمای کامل تمام فصول)
بوت‌های سفارشی از چرم طبیعی یکی از ارزشمند‌ترین سرمایه‌گذاری‌های پوشاکی برای هر خانم شیکی است. وقتی این محصولات را در بازار با قیمت‌های ۵ تا ۷ میلیون تومان می‌خریم، باید بدانیم که مراقبت مناسب می‌تواند طول عمر بوت و نیم بوت چرم زنانه را دو تا سه برابر بیشتر کند. اما واقعیت تلخ این است که بسیاری از خریداران عزیز، بدون درک صحیح اصول نگهداری، ناگزیر شاهد فرسایش سریع، خشکی زیاد و حتی ترک‌های نامطلوب در بوت‌های چرم طبیعی شان می‌شوند.
چرم ماده‌ای زنده و پویا است که دارای الیاف و منافذ طبیعی است و برای حفظ کشسانی، درخشندگی و مقاومت‌اش، نیاز به توجه و مراقبت مستمر دارد. این راهنمای کاملاً عملی و تفصیلی تمام رازهای مدیریت درست بوت‌های چرم زنانه را با نگاهی جامع به تمام فصول سال برایتان باز می‌کند. از تکنیک‌های روزمره تمیزکاری ساده گرفته تا روش‌های حرفه‌ای و پیشرفته برای از بین بردن لکه‌های مختلف، و همچنین آموزش واکس‌کاری صحیح و نگهداری موسمی هوشمندانه، هر مورد به تفصیل شرح داده شده است.
فهرست مطالب
چرا یاد گرفتن نگهداری درست از بوت چرم اهمیت حیاتی دارد؟
پیش از ورود به دنیای تکنیک‌ها و ترفندهای نگهداری، بهتر است ابتدا علت و انگیزه‌های پشت پرده را درک کنیم:
حفاظت از ارزش سرمایه‌گذاری شما: یک جفت بوت کیفی از چرم طبیعی، درصورتی که مراقبت مناسب دریافت کند، می‌تواند برای ۵ تا حتی ۱۰ سال به‌عنوان همراهی قابل‌اعتماد در کنار شما باشد؛ حال آنکه بدون توجه کافی، ممکن است پس از یک یا دو فصل زمستانی از کار بیفتد.
تضمین راحتی دائمی پا: چرم‌هایی که خشک و ترک‌خورده شده‌اند نه تنها زشت به نظر می‌رسند، بلکه باعث تاول، درد و حتی صدمات پوستی می‌شوند.
بازگشت چرم به درخشندگی اولیه: بوت‌های مراقبت‌شده همواره نو به نظر می‌رسند و تاب می‌دهند.
جلوگیری از خسارت‌های تأخیری و جبران‌ناپذیر: وقتی لکه‌های نمک، آب یا روغن برای مدت‌های طولانی روی چرم باقی می‌مانند، آسیب‌های دائمی و نمی‌شود برطرف‌کنندگی ایجاد می‌شود.
اولین گام: شناخت نوع چرم بوت شما برای برنامه‌ریزی صحیح نگهداری
قبل از هر اقدام نگهداری‌ای، اساسی‌ترین کار این است که نوع ماده چرمی بوتتان را شناسایی کنید، زیرا هر نوع احتیاجات متفاوتی دارد. سه رده‌بندی عمدهِ چرم‌های بکاررفته در تولید بوت‌های زنانه عبارت‌اند از:
چرم ملس و یکدست (Smooth Leather): رایج‌ترین و ساده‌ترین
این دسته مشهورترین و البته برای تازه‌واردها مناسب‌ترین انتخاب است، چراکه سطح صافی و براقی دارد. این نوع چرم تحمل‌پذیری بالایی دارد و نگهداری آن نسبت به سایرین راحت‌تر است. برند چرم رجحان اکثر خط تولیدی خود را بر اساس این نوع چرم ساخته است که از گاو طبیعی درجه یک آمده و مقاومت خوبی دارد. چنین چرمی را می‌توان با پارچه‌ای تمیز و کمی مرطوب پاک کرد و سپس براق کننده‌های مخصوص آن با دستانِ نرم بر روی سطح کشید.
چرم نبوکی (Nubuck): نرم و حساس اما دلنواز
این نوع چرم دارای سطحی مخملوار و لطیفی است که هنگام فرآوری، به واسطه‌ی سمباده‌سازی روی سطح چرم ملس به وجود می‌آید. این نوع چرم حساسیت بسیاری دارد و نمی‌تواند با آب مستقیم تماس یابد. برای تمیزکردن آن باید از برس‌های ویژه استفاده کرد و هرگز از کرم‌های تلمیع معمولی روی آن استفاده نباید شد زیرا بافت مخملی آن را خراب می‌کند.
چرم جیری (Suede): نرم‌ترین و حساس‌ترین
جیر نرم‌ترین و در عین حال حساس‌ترین دسته از چرم‌ها است، چراکه از لایه پایین‌تر پوست حیوان ساخته می‌شود. این چرم بشدت آسیب‌پذیر در برابر رطوبت و آلودگی است. نگهداری جیر نیازمند محصولات پاک‌کننده‌ی تخصصی و برس‌های فوق‌العاده نرم است و تحت هیچ شرایطی نباید با آب در تماس مستقیم قرار بگیرد.
اخطار مهم: هر بار قبل از اینکه از هر ماده‌ی پاک‌کننده یا محافظی روی بوتتان استفاده کنید، حتماً روی یک قسمت کمتر پیدای بوت (مثل پشت‌پاشنه یا بخش درونی) تست کنید تا بفهمید آیا مشکلی به وجود می‌آید.
برای آشنایی بیشتر با انواع چرم، پیشنهاد میکنیم به بخش “انواع چرم طبیعی را در یک نگاه بشناسید” بروید.
تکنیک‌های تمیزکاری: عادتی کوچک که عمر بوتتان را دو برابر می‌کند
تمیزکاری منظم و روتینی بوت‌های چرم بنیادی‌ترین و مؤثرترین عامل در نگهداری است. گردوغبار محیطی، خاک راه و آلودگی‌های هوایی به‌تدریج راه خود را به داخل حفره‌های چرم می‌یابند و سبب می‌شوند چرم خشک شود، ترک برداشته و دائماً آسیب ببیند.
برنامه تمیزکاری روتین (فقط پنج دقیقه برای نتیجه‌ای بزرگ)
پس از هر‌بار پوشیدن این مراحل ساده را دنبال کنید:
مرحلهِ نخست – برس‌زدنِ سطحی: فوری‌اً بعد از درآوردن بوت، یک برس نرم یا پارچه‌ای ریز‌بافت را استفاده کنید و گردوغبار و لک‌های سطحی را به‌آرامی برطرف کنید. این کار ساده مانع می‌شود که آلودگی‌ها بیشتر به درون چرم نفوذ کنند. برای بوت‌های چرمِ ملس از برس‌هایی با موی طبیعی نرم استفاده کنید، اما برای نوع‌های نبوکی و جیری حتماً برس‌های اختصاصی‌شده‌ی آن نوع چرم را بکار برید.
مرحلهِ دوم – پاک‌کاری ملایم با رطوبت: اگر لکه‌های کوچکی یا خاک دیده می‌شود، یک پارچهِ نرم و پاکی را در آب گرمِ مرطوب (نه آب‌چکان) خیس کنید و با حرکات ملایم به‌آرامی روی سطح چرم بکشید. هرگز و به هیچ وجه بوت را در آب جاری قرار ندهید یا به‌شدت خیس‌اب نکنید. برای چرم‌های نبوکی و جیری، به‌جای آب عادی، از فرآورده‌های پاک‌کننده‌ی مخصوص آن‌ها بهره بگیرید.
مرحلهِ سوم – خشک‌کاری طبیعی و ایمن: بعد از تمیزکاری، بوت را در محیطی با دمای معمول (۲۰ تا ۲۵ درجهِ سانتیگراد) و دور از نورِ مستقیم خورشید و مصادرِ گرمایی قرار دهید. هرگز بوت خیس را نزدیک رادیاتور، بخاری یا زیرِ نورِ آفتاب نگذارید، چون حرارت مستقیم چرم را تشقق (ترک) برداشتن و منقبض کردن می‌نماید.
مرحلهِ چهارم – استفادهِ از قالب کفش: هنگامی‌که بوت کاملاً خشک شد، قالب‌های چوبیِ ویژهِ کفش (Shoe Tree) را در داخل بوت قرار دهید تا شکل و فرم بوت محفوظ بماند. این کار بخصوص برای بوت‌های بلند و دارای ساق‌دار اهمیت دارد تا چین و خمی برنیاید.
تمیزکاریِ عمیق برای یک ماه
ماهی یکبار، یک تمیزکاری فراتر و عمیق‌تری انجام دهید:
برای چرم ملس: از ماده‌ی تخصصی پاک‌کنندهِ چرم (Leather Cleaner) استفاده‌کنید. این مواد معمولاً به‌شکلِ کریم یا اسپری عرضه می‌شوند و باید با حرکاتِ دایره‌ای کوچک به‌کمکِ پارچه‌ی نرم روی تمام سطحِ چرم مالیده شوند. بگذارید ۵ دقیقه نفوذ کند سپس با پارچهِ دیگری تمیز کنید.
برای چرم نبوکی: برس مخصوصِ نبوک (که معمولاً یکطرفش برس نرم و طرفِ دیگرش لاستیکی است) استفاده‌کنید. با حرکاتِ یک‌سو، سطح را برس بزنید تا الیاف برآمده و لکه‌های سطحی پاک شود.
برای چرم جیری: از اسپری پاک‌کنندهِ مخصوصِ جیر استفاده‌کنید. هیچ‌گاه با آب عادی آن‌را تمیز نکنید.
یادِ طلایین چرمِ رجحان: هنگام خریدِ بوت از چرم رجحان، راهنمایی‌های نگهداری مختصِ نوعِ چرم محصولِ خریداری‌شده‌ی شما را دریافت خواهید کرد. کارشناسانِ ما نیز آمادهِ پاسخگویی به تمام سؤالاتِ شما در زمینهِ نگهداری هستند.
راز چرم‌های درخشان
کرم و روغنِ چرم نقش انتقالی و حیاتی در حفظِ نرمی، کشسانی و درخشندگی بوتِ شما ایفا می‌کنند. چرمِ طبیعی مانند‌پوستِ انسانی در نیاز مستمر به رطوبت‌رسانی است تا ترک نخورد و فرسوده نشود.
انواع محصولاتِ حفاظتی و تغذیه‌کنندهِ چرم
پولیش یا واکسِ کفش (Shoe Polish): این فرآورده به‌شکلِ جامد یا کریمی است و برای زیباتر و درخشان‌کردن و هم‌زمانِ محافظتِ بوت‌های ملس بکار می‌رود. واکس‌ها یک لایهِ نازکِ حفاظتی روی چرم می‌ریزند که آن‌را در برابرِ رطوبت و لکه محافظت می‌کند.
کریمِ مراقبتِ چرم (Leather Cream): این‌گونه کریم‌ها از واکس‌ها عمیق‌تر به چرم نفوذ می‌کنند و در واقع تغذیهِ و سیری‌رسانی می‌دهند. این‌ها حاوی روغن‌های طبیعی چون روغنِ دریافتیِ نخل، لانولین یا موم زنبور‌اند.
کاندیشنری چرم (Leather Conditioner): این‌ها مواد مایع هستند که جهتِ نرم‌سازی و لچکی‌برقراریِ چرم طراحی‌شده‌اند. برای بوتِ پیر‌شدهِ سخت‌چرم بسیار مفید‌اند.
اسپری محافظِ آب‌دوری (Waterproofing Spray): این‌ها لایه‌ای مانع‌الرطوبت غیرقابل‌نفوذ در مقابلِ آب تشکیل می‌دهند و برای مواسمِ بارانی و برفانی واجب هستند.
نحوه‌ی صحیحِ کاری واکس بروی چرم:
واکس‌زنی هنری است که با تجربه می‌شود تسلط یافت. فرکانس کار این واکس به میزانِ استفاده‌ی شخصی بستگی دارد، اما برای استفاده‌ی روزمره معمول، هر ۲ تا ۳ هفته یکی تمامِ لازمات رعایت می‌شود.
وسایلِ لازم:
-
واکس یا کریمِ رنگی همسو (یا بی‌رنگ)
-
برسِ نرم با موهای طبیعی
-
دو پارچهِ نرم جداگانه (یکی برای کاشتن واکس، دیگری برای برق‌اندازی)
-
آب گرم‌کمی
-
قالبِ کفش چوبی
مراحل کار (۲۰ تا ۳۰ دقیقه):
مرحلهِ اول – تحضیر دقیق: ابتدا بوت را کاملاً تمیز و خشک کنید. واکس روی بوتِ کثیف هیچ اثری نمی‌گذارد. قالبِ کفش درونِ بوت فرو برید تا سطح و فرم تحت‌فشار قرار گیرد.
مرحلهِ دوم – پخشِ واکس: با انگشت یا پارچهِ نرم، مقدار کمی واکس را جمع کنید و با حرکاتِ دایره‌ای روی تمامِ سطحِ چرم ملیحانه بپاشید. لایهِ نازکی در تمامِ نقاط کافی است. بخصوص به درزها، سایهِ اطراف، نوکِ بوت و پاشنه توجهِ زیادی کنید.
مرحلهِ سوم – انتظار برای نفوذ: بعد از پاشیدنِ واکس، حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه صبر کنید تا ماده به چرم نفوذ کند. در این میانه می‌توانید روی بوتِ دیگر کار کنید.
مرحلهِ چهارم – برس‌زدنِ یکپارچه: با برسِ نرم، تمامِ سطحِ بوت را به‌سرعتِ معمول و فشارِ ملایم برس بزنید. این کارِ توزیعِ یکنواخت واکس و بیرون‌کشیدنِ اضافات را عملی می‌سازد.
مرحلهِ پنجم – درخشش و براق: با پارچهِ نرم و تمیز، سطحِ بوت را با حرکاتِ سریع و دایره‌ای مالش دهید تا براقیِ لازم پیدا شود. برای پر‌براقیِ بیشتر، می‌توانید یک قطره‌ی آب در گوشهِ پارچه بریزید.
سر راز حرفه‌ای: برای بوت‌های چرمِ رجحان که از چرمِ گاوی طبیعی درجهِ یک ساخته‌شده‌اند، واکس‌های حاوی موم کارنوبا (Carnauba Wax) پیشنهاد می‌شود. این نوع براق‌تر و محافظ‌تر است و درخشش درازمدت فراهم می‌کند.
روغن‌زدنِ چرم: برای بوت‌های بسیار خشک و فرسوده
اگر بوت‌هایِ شما بسیار خشک، سفت و حتی ترک‌خورده هستند، قبلِ از واکس‌زدن، باید آن‌ها را روغن‌کاری کنید:
از روغن‌های طبیعی مثل روغن دریافتیِ نخل، روغن ویسون یا کریم‌های تغذیه‌کنندهِ چرم استفاده‌کنید. مقدار کمی را با انگشت روی چرم بملیحانه مالش دهید و بگذارید یک شبِ کامل آن را جذب کند. صبح اضافات را پاک کرده سپس واکس بزنید. این کار را فقط ۲ تا ۳ مرتبه در سال انجام دهید چون روغنِ اضافی باعث نرمیِ بیش از حد و از دست دادنِ فرمِ بوت می‌شود.
